به گزارش اقتصاد کشور به نقل از خبرنگار مهر، در سال‌های اخیر توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است چرا که به لحاظ اشتغال و درآمد زایی به دنبال دارد اما متأسفانه کمتر کسی تن به سرمایه گذاری در این بخش می‌دهد چرا که به عقیده کارشناسان صرف اقتصادی ندارد و نمی‌تواند جاذبه‌ای برای سرمایه گذار ایجاد کند که در صورت ایجاد جاذبه حتی مردم هم می‌توانند در سود چنین پروژه‌هایی سهیم شوند زیرا بر اساس اصل ۴۴ دولت حق سرمایه گذاری در این پروژه‌ها را ندارد در حالی که چنین امکانی برای کردم فراهم است اما مردم در چه شرایطی به این پروژه‌ها ورود پیدا می‌کنند، زمانی که زمینه‌های لازم فراهم باشد و امنیت اقتصادی فراهم شود از این طریق می‌توان به توسعه زنجیره ارزش امیدوار بود.
احمد مهدوی ابهری، دبیر کل انجمن صنفی کار فرمایی صنعت پتروشیمی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه برای توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی ابتدا بالادست باید باشد که منجر به ایجاد زنجیره شود، گفت: برای توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی دو مورد الزام آور وجود دارد یکی تکنولوژی و دیگری سرمایه گذاری است.
وی ادامه داد: از لحاظ تکنولوژی و گرفتن لایسنس های جدید محدودیت‌هایی وجود دارد و اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است و در مساله کاتالیست ها پیشرفت‌های خوبی نیز داشته‌ایم.
مهدوی ابهری با اشاره به اینکه حاکمیت باید بستری را فراهم کند که بر اساس آن زنجیره برای سرمایه گذار توجیه اقتصادی داشته باشد، خاطرنشان کرد: هرچه زنجیره گسترده‌تر شود و ارزش افزوده ایجاد می‌شود و محصولاتی که قیمت بالاتری دارد هم ارز آوری بیشتری دارد و هم امکان توسعه بازار صادراتی افزایش می‌دهد.
توسعه زنجیره ارزش افزوده خلق ثروت به دنبال دارد
دبیر کل انجمن صنفی کار فرمایی صنعت پتروشیمی ادامه داد: برای اینکه به سمت توسعه ارزش محصولات پتروشیمی رویم و نگاهی داریم که مرتب زنجیره ارزش افزوده بیشتر شود به عنوان مثال پرتون ۶۰۰ دلار صادر می‌کنیم به ۲ هزار دلار و ۳ هزار دلار برسد یعنی منابع بیشتری به دست بیاوریم و خلق ثروت کنیم.
به گفته این مقام صنفی، در این شرایط حاکمیت باید اقدامی انجام دهد که توجیه داشته باشد، اکنون پروپیلن را از نفتا تولید می‌کنیم و برای اولین بار می‌خواهیم از پروپان تولید پروپیلن داشته باشیم و از آن پلی پروپیلن که این محصول خود شاخه‌های مختلفی دارد که ارزش افزوده ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: اکنون برای ۱۷ واحدپی دی اچ که مجوز صادر شده است که یکی از آنها در سال جاری راه اندازی می‌شود و سرمایه گذاری که برای این واحد سرمایه گذاری کرده است می‌گوید شروع به کار نمی‌کند زیرا قیمت پروپان بالاست در این شرایط حاکمیت باید پروپان را به صورتی قیمت گذاری کند که پروپیلن از پروپان مقرون به صرفه باشد
مهدوی ابهری اضافه کرد: باید بستر آماده شود تا به این سمت برویم. به عنوان مثال با توجه به ناترازی موجود بنزین در کشور باید به سمت تولید بنزین از متانول پیش رویم که سه واحد متانول یک واحد بنزین را تشکیل می‌دهد، در این شرایط اگر در تولید متانول تخفیف داده نشود تولید بنزین از متانول صرف نمی‌کند.
دبیر کل انجمن صنفی کار فرمایی صنعت پتروشیمی اضافه کرد: باید تعریف کنیم که مردم ما بدانند در کجا آمایش سرزمین کنیم طرح‌ها را آماده کنیم و حاکمیت مشاور بگیرد و مورد برسی قرار بگیرد که توجیه اقتصادی دارد و مردم با اطمینان خاطر در آن پروژه مشارکت کنند.
سودآوری اولویت اول سرمایه گذاری متانولی ها
وی ادامه داد: می‌گویند، متانولی ها به توسعه زنجیره ارزش ورود نمی‌کنند ابتدا باید زنجیره ارزش صرف اقتصادی داشته باشد که متانولی ها به آن ورود پیدا کنند. این زنجیره ارزش و تولیدات گرید های پتروشیمی با ارزش بالا می‌توانست شکل بگیرد که ابتدا باید زیرساخت‌های آن فراهم شود.
مهدوی ابهری اضافه کرد: بر اساس اصل ۴۴ دولت حق سرمایه گذاری در این پروژه‌ها را ندارد در حالی که چنین امکانی برای کردم فراهم است اما مردم در چه شرایطی به این پروژه‌ها ورود پیدا می‌کنند، زمانی که زمینه‌های لازم فراهم باشد و امنیت اقتصادی فراهم شود از این طریق می‌توان به توسعه زنجیره ارزش امیدوار بود.
لزوم سرمایه گذاری در بالا دست
فریبرز کریمایی قائم مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی تنها به دلیل مزیت‌هایی که در آن نهفته در سال‌های اخیر بسیاری از موارد آن بالفعل نشده است، گفت: این مزیت‌ها در سنوات گذشته رشد محسوسی داشته که قابلیت دفاع دارد زیرا منابع و ذخایر هیدروکربوری گاز را در اختیار داشته است.
وی ادامه داد: در دهه ۸۰ و ۹۰ رشد قابل توجهی در صنعت پتروشیمی وجود داشته است که با شروع برداشت از منطقه پارس جنوبی آغاز شده به طوری که ۱۴ میلیون تن محصولات پتروشیمی در سال ۸۰ به ۱۰۰ میلیون تن رسید.
کریمایی با اشاره به اینکه ایران نتوانسته در در بخش زنجیره افزوده آنطور که باید و شاید موفق باشد، خاطرنشان کرد: با توجه به مزیت‌هایی که در کشور وجود داشت و در سال‌های اخیر بخش قابل توجهی از آن در حال از بین رفتن است، می‌توانستیم بیش از آنچه که وجود دارد در بالادست سرمایه گذاری کرده و موفق شویم.
برنامه ۱۰ ساله را نمی‌توان ۵ ساله طی کرد
قائم مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی افزود: اکنون در برنامه هفتم پیش بینی شده ۳۵ میلیون تن به ظرفیت محصولات بالادست پتروشیمی کشور افزوده شود، در حالی که در دهه ۸۰ نزدیک به ۴۰ میلیون تن و در دهه ۹۰ نزدیک به ۳۶ میلیون تن به ظرفیت صنعت پتروشیمی افزوده شد. آن هم در شرایطی که کشور به دلیل تحریم‌ها، جذب سرمایه گذاری، سیاست تأمین خوراک و قیمت آن وضعیت متعادل‌تری داشت.
به گفته وی، اکنون با ناترازی های متعددی مواجهیم و شرایط تحریم پیچیده‌تر از گذشته شده است با این حال برنامه‌هایی که در ۱۰ سال محقق شده است حالا باید در ۵ سال به ثمر بنشیند.
ناترازی ها صنعت پتروشیمی را محدودتر کرده است
وی ادامه داد: برای توسعه زنجیره ارزش محصولات یکی از مواردی که باید به آن توجه کرد فضای کسب و کار است زیرا شاهدیم که می‌گویند چرا پتروشیمی‌ها در توسعه زنجیره ارزش ورود پیدا نکرده‌اند. این سوال به لحاظ اقتصادی اشتباه است زیرا فضای کسب و کار باید به گونه‌ای رقم بخورد که این شرایط به صورت خودکار اتفاق بیفتد.
قائم مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی افزود: بنگاه‌های ما در حوزه پتروشیمی و زنجیره ارزش با همان مشکلاتی مواجه اند که کل اقتصاد با آنها درگیر است و مقیاس‌هایی نظیر تأمین مالی، مزیت‌های رقابتی در حوزه صادرات و… وجود دارد.
کریمایی اضافه کرد: نبود شرایط و فضای مناسب کسب و کار در کشور، محدودیت‌های تحریمی و ناترازی هایی که با آن مواجه هستیم همه صنایع و به ویژه صنعت پتروشیمی را محدودتر کرده است، بنابراین برای زنجیره ارزش به آسیب شناسی جدی نیاز داریم.
بر اساس این گزارش، حاکمیت باید اقدامی در راستای جذاب‌تر و سود ده تر شدن این بخش بکند تا از طریق جذب سرمایه گذار خارجی، داخلی و حتی مردم عادی برای توسعه زنجیره ارزش محصولات امیدوار بود، در عیر این صورت به نظر نمی‌رسد سرمایه گذار رقبتی برای سرمایه گذاری در این بخش از خود نشان دهد.
