به گزارش اقتصاد کشور به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس بازار خودروی کشور از سال ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۰ بسیار متلاطم بود و در سال ۱۴۰۱ نیز این تلاطمات هنوز رفع نشده بود و تا اواخر سال همین روند ادامه داشت. قرعه کشی خودرو و حضور واسطه ها در بازار خودرو، امکان دسترسی متقاضیان واقعی را به خودرو سلب کرده بود لذا در اسفند ماه ۱۴۰۰ رئیس جمهور با توجه به نابسامانی های بازار خودرو دستور ۸ ماده ای برای ساماندهی وضعیت تولید و بازار خودرو صادر کرد و وزارت صمت مکلف شد تا هر چه زودتر نسبت به رفع مشکلات بازار خودرو اقدام کند.
برخی از دستورات رئیس‌جمهور برای بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو، شامل تامین قطعات و ترخیص فوری خودروهای دپو شده در انبارهای خودروسازان، افزایش ۵ درصدی تولید خودرو در سال ۱۴۰۱، توقف تولید برخی خودروهای قدیمی و آغاز تولید چند خودروی جدید و با کیفیت بود.
همچنین با توجه به اینکه در آن زمان عرضه خودرو توسط خودروسازان از طریق قرعه‌کشی انجام می‌شد، رئیس‌جمهور دستور داد تا فرآیند قرعه‌کشی شفاف‌سازی شود که البته با توجه به اقدامات وزارت صمت شاهد حذف قرعه کشی در پایان سال ۱۴۰۱ بودیم.
* ۳ گام برای تحول صنعت خودروی ایران
براین اساس وزارت صمت در راستای تحقق دستورات رئیس جمهور اقداماتی را در حوزه بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو آغاز کرد و ۳ گام برای سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ در راستای تحول صنعت خودروی ایران تعریف کرد.
گام اول در فاصله سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ با عنوان «تثبیت جریان تولید»، گام دوم در فاصله سال های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳ با عنوان «طراحی و توسعه بن سازه های بومی متنوع همراه با اصلاحات ساختاری در معماری خودروسازی و قطعه سازی» و گام سوم در فاصله سال های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴ «رسوخ به بازارهای جهانی» بود.
بنابراین با توجه به اقدامات انجام شده و براساس آمار وزارت صمت در سال ۱۴۰۱ در مجموع یک میلیون و ۳۴۷ هزار و ۳۹۴ دستگاه انواع خودرو تولید شد که در مقایسه با تولید ۹۶۴ هزار و ۲۸۱ دستگاه انواع خودرو در سال ۱۴۰۰ رشد تولید انواع خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ در مجموع ۴۰ درصد بوده است.
تولید خودروی سواری در سال ۱۴۰۱ در مجموع یک میلیون و ۱۸۲ هزار و ۷۸ دستگاه بوده که نسبت به سال ۱۴۰۰ در مجموع ۳۶ درصد رشد داشته است در واقع در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۸۶۷ هزار و ۷۸۶ دستگاه خودرو تولید شد.
افزایش رشد تولید خودرو امسال نیز ادامه داشت به طوری که وضعیت تولید خودرو در ۵ ماهه ابتدای سال جاری حاکی از آن است که تولید انواع خودرو در این مدت نسبت به مشابه سال گذشته ۲۷ درصد رشد داشته است.
در ۵ماهه ابتدای سال گذشته در مجموع ۴۲۲ هزار و ۲۷۵ دستگاه انواع خودرو تولید شده که با توجه به رشد ۲۷ درصدی تولید انواع خودرو در ۵ ماهه ابتدای امسال به ۵۳۶ هزار و ۹۰۳ دستگاه افزایش یافته است.
بنابراین با توجه به افزایش تولید خودرو در کشور، آزاد شدن واردات خودرو، ورود شورای رقابت به قیمت گذاری خودرو، عرضه خودرو در سامانه یکپارچه براساس نوبت و تعادل نسبی در بازار ارز از اردیبهشت امسال قیمت خودرو در بازار رو به کاهش است و اغلب خودروهای مونتاژی و تولید داخل در بازار طی چهار ماه گذشته کاهش قیمت داشته اند.
* خروج دلالان از بازار خودرو
سعید مؤتمنی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با بیان اینکه اختلاف قیمت خودروهای مونتاژی از کارخانه تا بازار بسیار کم شده است، گفت: در خودروهای تولید ایران‌خودرو و سایپا هم فاصله قیمتی بازار و کارخانه کم شده است، به عنوان مثال قیمت عرضه کوییک اتومات در کارخانه ۳۲۷ میلیون تومان و قیمت همین خودرو در بازار به ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است. همچنین قیمت کوییک آر که در کارخانه ۲۵۶ میلیون تومان فاکتور می‌شود در بازار ۳۴۱ میلیون تومان است.
وی بیان داشت: در این شرایط تقاضای کاذب و دلالی و تقاضای سرمایه‌گذاری در بخش خودرو وجود ندارد و دلالان نمی توانند وارد این بازار شود زیرا می‌دانند که در صورت ورود به این بازار طی چند روز حداقل ۵ تا ۱۰ درصد از سرمایه خود را از دست می‌دهند.
موتمنی افزود: مردم منتظرند تا خودروهای وارداتی به بازار وارد شود و برای خرید این خودروها اقدام کنند.
عزت الله اکبری تالا پشتی رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی یکی از دلایل ثبات و کاهش قیمت خودرو در بازار را مساله واردات خودرو دانست و گفت: با توجه به وضعیت نابسامان بازار خودرو مجلس یک و نیم سال پیش مساله واردات خودرو را مطرح کرد و این موضوع در دولت مصوب شد که آثار مثبت آن اکنون در بازار قابل مشاهده است.
وی گفت: مردم در انتظار واردات بیشتر خودرو و خرید خودروهای وارداتی هستند و همین موضوع نیز باعث شده ثبات و یا کاهش قیمت در بازار خودرو حاکم شود.
عبدالله توکلی مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت اعلام کرده است که امسال برنامه تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو را داریم.
در مجموع سیاست‌های وزارت صمت در یک و نیم سال گذشته از جمله افزایش تولید و اقداماتی مانند عرضه خودرو در سامانه یکپارچه براساس نوبت‌دهی، ورود شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، کنترل نرخ ارز و سیاست‌های بانک‌مرکزی در خصوص ثبات‌بخشی به بازار ارز از جمله عوامل مؤثر در تعادل بخشی به بازار خودرو و نزولی شدن قیمت خودرو در بازار و قطع دست دلالان از بازار خودرو بوده است.
