سال ۱۴۰۳ با نام و شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» از سوی مقام معظم رهبری مزین شده است؛ شعاری که نه صرفاً یک توصیه کلی، بلکه نقشه راهی دقیق و حیاتی برای عبور از چالشهای اقتصادی فعلی کشور به شمار میرود. این پیام حکیمانه، بازتابی از شناخت عمیق رهبری از ظرفیتهای مردمی و اهمیت نقش آنها در تحولات ساختاری اقتصاد ایران است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند، جهش تولید نمیتواند تنها با اتکا به سیاستهای دولتی و پروژههای کلان حاصل شود؛ بلکه شرط اساسی آن مشارکت واقعی و پایدار آحاد مردم در فرآیندهای تولید، مدیریت، و سرمایهگذاری است. در واقع، توسعه اقتصادی به معنای تقویت بنیانهای مردمی اقتصاد است و این همان راهبردی است که رهبری با تاکید بر «مشارکت مردم» بر آن اصرار دارد.
یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران، تمرکز بیش از حد بر ساختارهای دولتی و ضعف در توانمندسازی بخش خصوصی و مردمی است. با وجود منابع طبیعی و نیروی انسانی جوان و کارآمد، ما شاهد حجم بالای بیکاری، رکود تولید و محدودیت نقدینگی در بنگاههای کوچک و متوسط هستیم. جهش تولید با مشارکت مردم میتواند این معضلات را با ایجاد شبکههای خرد تولید، تعاونیها و شرکتهای دانشبنیان محلی حل کند.
برای تحقق این هدف، دولت باید سیاستهای حمایتی و تسهیلات مالی را به سمت نهادسازیهای مردمی سوق دهد. به طور مشخص، تخصیص منابع مالی به تعاونیها، شرکتهای کوچک و متوسط، و استارتآپهای محلی که با پشتوانه مشارکت عمومی فعالیت میکنند، باید در اولویت قرار گیرد. همچنین، ایجاد سازوکارهای شفاف برای حضور مردم در تصمیمگیریها و بهرهبرداری از فناوریهای نوین، زمینه را برای یک جهش واقعی فراهم میکند.
در عمل، نمونههای موفقی در کشور وجود دارد که به روشنی نشان میدهد مشارکت مردم در تولید، نتیجهبخش و پایدار است. از تعاونیهای کشاورزی در فارس گرفته تا کارگاههای کوچک تولیدی در استانهای شمالی، وقتی مردم به عنوان بازیگران اصلی وارد میدان شوند، نه تنها ظرفیت تولید افزایش مییابد بلکه اشتغال پایدار و عدالت اقتصادی نیز شکل میگیرد.
البته تحقق این جهش نیازمند همکاری هماهنگ سه ضلع اصلی است: دولت به عنوان سیاستگذار و تسهیلگر، بخش خصوصی به عنوان سرمایهگذار و تولیدکننده، و مردم به عنوان نیروی فعال و نهادساز. هرگونه تمرکز صرف بر یک ضلع، به ویژه دولت، ممکن است موجب اتلاف منابع و بیثمر شدن تلاشها شود.
در پایان، پیام رهبری در شعار سال، دعوتی است به عمل جمعی و خردمندانه؛ برای آنکه تولید در کشور نه تنها افزایش یابد، بلکه به یک حرکت مردمی و همهجانبه تبدیل شود که ریشه در اعتماد، همبستگی و مسئولیتپذیری اجتماعی دارد. اگر این روند به درستی دنبال شود، جهش تولید دیگر یک شعار بلکه واقعیتی عینی در اقتصاد ایران خواهد بود.
اسماعیل کریمیان – مدیرمسئول پایگاه خبری/تحلیلی “اقتصاد کشور”