لباس محلی، یکی از اصلی‌ترین نمادهای هویت فرهنگی هر قوم و منطقه‌ای است؛ نشانی از تاریخ، اقلیم، شیوه زیست و ارزش‌های اجتماعی. اما در سال‌های اخیر، این نماد هویتی در آستانه نوروز – که یکی از اصلی‌ترین زمان‌های بروز فرهنگ محلی‌ست – به‌طرز نگران‌کننده‌ای رنگ باخته است.گزارش‌های میدانی از استان‌های کردستان، خوزستان، لرستان، سیستان و بلوچستان و حتی گیلان و مازندران نشان می‌دهد که استفاده از لباس محلی در نوروز امسال نسبت به دهه گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. این روند نه‌تنها به دلیل مسائل اقتصادی بلکه به‌واسطه نگاه کلیشه‌ای و بعضاً تحقیرآمیز نسبت به پوشش بومی تشدید شده است.
جوانان و نوجوانان بسیاری در مناطق قومی کشور، به‌جای افتخار به لباس سنتی خود، ترجیح می‌دهند در مراسم عید نوروز از پوشش‌های متأثر از شبکه‌های اجتماعی یا مد روز استفاده کنند. گاهی حتی خود خانواده‌ها نیز با نگرانی از «مسخره شدن»، از پوشش سنتی در اجتماعات رسمی پرهیز می‌کنند.
از سوی دیگر، بازار تولید لباس‌های محلی با مشکلات فراوانی مواجه است. نبود حمایت مالی از خیاطان محلی، گرانی مواد اولیه، عدم حضور لباس‌های سنتی در مدارس و رسانه‌ها، و نبود مشوق‌های فرهنگی باعث شده تولیدکنندگان این لباس‌ها با رکود روبه‌رو شوند.
اگر قرار است فرهنگ محلی حفظ شود، ضروری است آیین‌های نوروزی محلی از جمله پوشش سنتی، نه‌تنها در روستاها بلکه در شهرها و رسانه‌های عمومی نیز بازنمایی و تقویت شوند. برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای با محوریت لباس محلی در ایام اسفند می‌تواند نقطه شروعی برای بازگشت به هویت باشد.
اسماعیل کریمیان
مدیرمسئول پایگاه خبری اقتصاد کشور
