به گزارش اقتصاد کشور به نقل از شانا به نقل از هفتهنامه بررسی تحولات بینالمللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، وزارت منابع طبیعی روسیه پیشنویس راهبرد ۲۰۵۰ را برای توسعه منابع معدنی این کشور تدوین کرده است. این سند بر اکتشاف و توسعه گسترده فرآوری مواد خام تمرکز دارد که اکنون روسیه در آنها با کمبود مواجه است.
این مواد برای حمایت از توسعه صنعتی آینده این کشور از جمله در بخش دفاعی نیاز است، بهعلاوه با توجه به حجم ذخایر هیدروکربوری روسیه، همچنان این ذخایر نیز باید نقش برجستهای در اقتصاد و توسعه صنعتی روسیه ایفا کنند.
سند راهبرد انرژی ۲۰۵۰ روسیه که اکنون توسط دولت در حال بررسی قرار دارد، بر این فرض استوار است که تقاضای جهانی نفت حداقل در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده به اوج خود نخواهد رسید، ضمن اینکه انتظار میرود مصرف گاز فراتر از این بازه زمانی افزایش یابد.
هر دو سند راهبردی یادشده برای برنامهریزی بلندمدت روسیه در محیط ژئوپلیتیک جدید جهان نیاز است.
به گفته الکساندر کوزلوف (Alexander Kozlov)، وزیر منابع طبیعی روسیه، تقاضا در سطح جهان و روسیه برای فلزات آهنی، غیرآهنی، گرانبها و عناصر کمیاب خاک تا سال ۲۰۵۰ بهشدت افزایش خواهد یافت. این میزان برای اورانیوم، منگنز، کروم، تیتانیوم و مولیبدن (molybdenum) بیش از دو برابر خواهد شد. برای تنگستن و زیرکونیوم بیش از چهار برابر و برای لیتیوم ۸۰ برابر خواهد شد.
کوزلوف در مورد پیشنویس راهبرد توسعه منابع معدنی اظهار کرد: وظیفه ما تأمین مواد معدنی صنایع داخلی، همچنین حمایت از صادرات پایدار آنها در بلندمدت است.
وزارت منابع طبیعی این کشور در وبسایت خود اعلام کرد این راهبرد دو سناریو دارد. سناریوی پایه حفظ ذخایر و تولید مواد معدنی در سطوح فعلی با رشد اندک را در نظر میگیرد، در حالی که سناریوی هدف به سمت رشد سریع پایه منابع معدنی برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده اقتصاد روسیه برای مواد خام است که به گفته کوزلوف، فهرست مواد معدنی که روسیه کسری دارد، شامل ۱۷ مورد است.
پیشنویس راهبرد منابع معدنی و راهبرد انرژی ۲۰۵۰ به نهادهای مختلف فدرال برای بررسی و اظهارنظر ارسال شده است که قبل از بحث نهایی توسط دولت نظرات آنها مورد توجه قرار خواهد گرفت. ممکن است بررسی نهایی سند در هیئت دولت جدید روسیه پس از تحلیف ریاستجمهوری پوتین برای یک دوره ۶ ساله دیگر صورت گیرد.
منابع داخلی شرکت اذعان دارند شرکت هلدینگ دولتی اکتشافهای زمینشناسی روسیه Rosgeologiya سفارشهای تجاری زیادی برای انجام اکتشاف نفت و گاز ندارد. یکی از دلایل نبود سفارش میتواند این باشد که تولیدکنندگان نفت و گاز روسیه از قبل ذخایر زیادی برای توسعه دارند. یوگنی پتروف (Yevgeny Petrov)، رئیس آژانس منابع زیرزمینی روسیه، Rosnedra، میگوید روسیه ذخایر کافی نفت برای تولید و مصرف ۶۰ سال و ذخایر گاز برای بیش از ۱۰۰ سال دارد. با این حال، این بازه زمانی هر سال بسته به وضع بازار و توسعه فناوری تغییر میکند.
سرمایهگذاری در اکتشاف نفت و گاز سال گذشته توسط تولیدکنندگان به ۳۲۰ میلیارد روبل (۳.۸ میلیارد دلار) رسید که بیش از ۶۸.۶ میلیارد روبل به اکتشاف مواد معدنی اختصاص یافت. بر اساس ارقامی که هفته گذشته در نشست سالانه آژانس منابع زیرزمینی روسیه Rosnedra منتشر شد، سرمایهگذاری دولتی در اکتشافهای زمینشناسی نفت و گاز تنها ۱۲ میلیارد روبل بود. یکی از وظایفی که این آژانس برای خود تعیین کرده، جذب تولیدکنندگان برای توسعه منابع در شرق سیبری و قطب شمال است که در آن باید خوشههای جدید نفت و گاز ایجاد شود. با این حال شرکتها ذخایری را که زیرساختهای موجود در نزدیکی آنهاست، ترجیح دهند و بهطور عمده برای کاهش هزینهها، اقدام به اکتشاف در مناطق نزدیک به محل تولید کنونی خود میکنند.
اطلاعات زیادی در مورد پیشنویس راهبرد انرژی ۲۰۵۰ روسیه در دست نیست. پاول سورکین، معاون اول وزیر انرژی روسیه، اوایل سال ۲۰۲۴ گفته بود اولویتهای این راهبرد شامل در دسترس بودن انرژی برای مشاغل و جمعیت با قیمتهای مناسب، دستیابی به خالص انتشار کربن صفر و حکمرانی فناورانه است. وی همچنین در ماه فوریه اعلام کرد راهبرد جدید انرژی ۲۰۵۰ ما مبتنی بر ترکیب این سه عامل است.
به گفته سورکین، بهرغم اجرای برنامه خالص انتشار کربن صفر، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی روسیه کم خواهد بود و تا سال ۲۰۵۰ از ۱۰ درصد تجاوز نخواهد کرد. وی تأکید کرد که تعهدات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای روسیه از طریق روشهای دیگری از جمله ارتقای کارایی انرژی، استفاده از فناوری چرخه بسته در نیروگاههای هستهای کوچک و استفاده از گاز بهعنوان سوخت خودروها حاصل خواهد شد.
هیچ هدفی برای تولید نفت و گاز روسیه وجود ندارد، اما یک دیدگاه و باور عمومی وجود دارد که تولیدکنندگان نفت و گاز روسیه برای حفظ نقش خود بهعنوان یکی از تأمینکنندگان پیشرو انرژی در جهان، باید توان رقابتی خود را افزایش دهند.
اگرچه با توجه به خطراتی که شرکتهای نفت و گاز روسیه با آن مواجه هستند، از جمله افزایش سهم ذخایر غیرقابل بازیابی، نرخ بالای افت طبیعی تولید و سطوح قطع آب، همچنین نیاز به اقدامهای ویژه و معافیتهای مالیاتی برای دستیابی به نرخهای بازیافت و تولید مورد نیاز، حفظ رقابت در بازار جهانی نفت برای این شرکتها آسان نخواهد بود.