به گزارش اقتصاد کشور ، محمداسماعیل کفایتی رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گازدر گفت‌وگو با خبرنگار شانا، با بیان اینکه شکل‌گیری صنعت نفت در کشور با حاکمیت و استعمار انگلیس همراه بود، بیان کرد: با وجود حرکت مردمی و ملی‌شدن صنعت نفت در اعتراض به چپاول ثروت ایران، این صنعت تا پیش از انقلاب اسلامی همچنان با روش و اهداف ناسالم اداره می‌شد.
وی با اشاره به اینکه پس از انقلاب اسلامی با رویکرد امام خمینی (ره) و تأکید بر استقلال کشور، توانستیم در حوزه نیروی انسانی در صنعت نفت خودکفا شویم، افزود: شرکت‌های خارجی به امید اینکه این صنعت زمین‌گیر شود، ایران را ترک کردند، اما در کمال ناباوری این اتفاق رخ نداد و مهندسان و متخصصان ایرانی توانستند صنعت نفت را در حوزه‌های بالادست و پایین‌دست مانند فعالیت‌های پالایشگاهی و پتروشیمی فعال نگه دارند.
رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز گفت: در زمان جنگ تحمیلی خسارت‌های سنگینی به پالایشگاه‌ها و تأسیسات نفتی مانند پالایشگاه آبادان وارد شد، اما به همت متخصصان و نیروهای توانمند ایرانی کار در پالایشگاه‌ها متوقف نشد که این موضوع باعث تعجب دیگر کشورها و حتی مدیرعامل پیش از انقلاب پالایشگاه آبادان شد.
شکل‌گرفتن توانمندی در دوران تحریم
کفایتی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر آمریکا با اعمال تحریم‌ها در تلاش برای آسیب‌زدن به ایران، به‌ویژه صنعت نفت کشور بود، گفت: با توانمندی زیادی که در دوران تحریم شکل گرفت (تعداد شرکت‌های داخلی در نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی به بیش از ۲ هزار عددرسیده که رشد قابل توجهی داشته است)، توانستیم در صنعت نفت پیشرفت و جهش چشمگیری داشته باشیم و حتی اکنون در بخش‌هایی از صنعت نفت پیشرفت بالاتری نسبت به برخی از حوزه‌های نظامی داریم.
وی رونمایی از کلدباکس ساخت یک شرکت ایرانی در دومین رویداد پتروتک را افتخارآمیز برشمرد و افزود: با مشارکت مردم و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی می‌توانیم در بین کشورهای برتر دنیا قرار بگیریم. البته دستاوردهای صنعت نفت باید از سوی رسانه به‌صورت مطلوب معرفی شوند تا مردم با آگاهی و اطلاع بیشتری در حوزه‌های صنعت نفت سرمایه‌گذاری کنند.
خودکفایی بالای ۹۰درصد در بیشتر حوزه‌های صنعت نفت
رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز با بیان اینکه اکنون در صنعت نفت به جایگاهی رسیده‌ایم که به کشورهای خارجی وابسته نباشیم، بیان کرد: در بیشتر حوزه‌های این صنعت بیش از ۹۰درصد به خودکفایی رسیده‌ایم و این در حالی است که خودکفایی برخی کشورهای پیشرفته نفتی در حدود ۶۰درصد است. برای نمونه، روسیه که یکی از کشورهای نفتی پیشرفته دنیاست، در بعضی حوزه‌ها به کشورهای غربی وابسته بوده است.
کفایتی ادامه داد: اکنون دانش فنی بسیاری از تجهیزات و محصول‌های وارداتی مورد نیاز در صنعت نفت در داخل کشور وجود دارد و باید با برنامه‌ریزی و مدیریت، موانع برای ساخت داخل رفع شده و با کاهش واردات، جلوی خروج ارز از کشور را بگیریم. البته پیشرفت‌ها بسیار زیاد بوده است، تا آنجا که به‌نقطه‌ای رسیده‌ایم که یک پالایشگاه را حتی بدون یک پیچ خارجی بسازیم.
وی با بیان اینکه بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی هم از نظر کیفیت و هم از نظر هزینه قدرت رقابت با شرکت‌های خارجی را دارند، گفت: بعضی از این شرکت‌ها اکنون در حال صدور خدمات فنی و مهندسی و کاتالیست هستند و می‌توانند با شرکت‌های غربی رقابت کنند. در بیشتر بخش‌های حوزه گاز نیز ظرفیت مهندسی و خدمات اشباع شده و باید به‌سمت صدور خدمات فنی مهندسی برویم تا در آینده بتوانیم ظرفیت ایجادشده در کشور را حفظ کنیم.
رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز با اشاره به اینکه الگوی اقتصاد باید تغییر کند و در ادامه مردمی‌شدن صنعت نفت را برنامه‌ریزی کنیم، گفت: پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز به‌عنوان یک حلقه میانی می‌تواند این هدف را با برنامه‌ریزی محقق کند. در این مسیر باید خارج از سازوکار بانکی، برای مشارکت مردم سود مطلوبی را در نظر بگیریم و با سرمایه‌گذاری آن‌ها اقتصاد صنعت نفت را متحول کنیم.
کفایتی ادامه داد: باید بستر لازم فراهم شود تا سرمایه‌های مردم به‌جای ورود به بازارهایی مانند ارز و مسکن، در صنعت نفت و تکمیل زنجیره ارزش در این صنعت وارد شود، زیرا صنعت نفت نیازمند سرمایه‌گذاری است و بخش قابل توجهی از سرمایه مورد نیاز را می‌توان از سوی مردم تأمین کرد.
وی با اشاره به مصوبه مجلس در قانون برنامه هفتم توسعه گفت: طبق این مصوبه، پروانه‌های بهره‌برداری میدان‌های نفتی و گازی از اختیار شرکت ملی نفت خارج شده و در اختیار شرکت‌های بیرونی قرار می‌گیرد، که می‌تواند زمینه مشارکت بخش خصوصی و مردمی را در صنعت نفت رقم بزند.
افزایش ۱۰ برابری ارزش‌افزوده با توسعه زنجیره ارزش در صنعت نفت
رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز بیان کرد: با ظرفیت مهندسی، برنامه‌ریزی در زنجیره ارزش و جلوگیری از خام‌فروشی می‌توانیم تا ۱۰ برابر ارزش‌افزوده بیشتر ایجاد کنیم و بخش خصوصی در زنجیره ارزش فعال‌تر شود.
کفایتی ادامه داد: بخشی دیگر که مردم می‌توانند به صنعت نفت کمک کنند، موضوع مدیریت مصرف در بخش خانگی، حمل و نقل و صنایع است که در این زمینه می‌توانیم از ظرفیت دانش‌آموزی استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه تولید به معنی تکمیل زنجیره ارزش است، افزود: در اقتصاد باید تولید را محور بدانیم و تولید صنعتی را هدف‌گذاری کنیم تا بهره‌وری و ارزش افزوده بالا شکل گیرد.
احیای نخستین چاه کم‌بازده و بسته در آینده‌ای نزدیک
رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز با اشاره به برنامه این مجموعه در سال ۱۴۰۳ گفت: با مفهومی تحت عنوان «نوآوری» باز به دنبال گسترش فرهنگ‌سازی هستیم، رسالت پارک از ابتدا تولیدمحور بوده و هدف امسال، توسعه شرکت‌های تولیدی در این مجموعه است.
کفایتی در پایان گفت: در بحث احیای چاه‌های بسته و کم‌بازده حدود ۲۰ چاه در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی قرار گرفت که در آینده‌ای نزدیک نخستین چاه بسته احیا می‌شود.
